नेपाली कांग्रेस अहिले आफ्नो राजनीतिक इतिहासको सबैभन्दा संवेदनशील र निर्णायक मोडमा उभिएको देखिन्छ, जहाँ नेतृत्व हस्तान्तरणको अनिश्चितता, गुटगत प्रतिस्पर्धाको तीव्रता, संगठनात्मक कमजोरी, वैचारिक दिशाको अभाव र युवा पुस्तामा बढ्दो अविश्वासजस्ता कारकहरूले पार्टीलाई गम्भीर चुनौतीमा पारेका छन्। सात दशकभन्दा लामो यात्रामा कांग्रेसले ठूलो राजनीतिक उपलब्धि र आन्दोलनको नेतृत्व गरे तापनि जेन–जी पुस्ताको उदयपछि पार्टी अनिर्णय, संरचनागत जटिलता र पुरानै प्रवृत्तिमा जकडिएको आरोपबाट मुक्त हुन सकेको छैन। देउवा नेतृत्वले शान्ति प्रक्रिया, संविधान निर्माण र राजनीतिक स्थिरतामा योगदान पु¥याए पनि नेतृत्व परिवर्तनको स्पष्ट मार्ग नदेखिनु, संगठनलाई डिजिटल तथा प्रशासनिक रूपमा आधुनिकीकरण गर्न नसक्नु र युवा पुस्तालाई निर्णय तहमा उठ्न नदिने प्रवृत्तिले वर्तमान संकट गहिरिएको छ। पार्टीभित्र तथ्य–आधारित, पारदर्शी र प्रतिस्पर्धात्मक नेतृत्व चाहने युवा चेतनाले पुरानो नेतृत्व प्रवृत्तिलाई चुनौती दिइरहेको छ, जहाँ गगन थापा आधुनिक, सुधारवादी र भविष्यका सम्भावित शीर्ष नेताका रूपमा उभिएका छन् तर उनको मार्ग परम्परागत संरचना, गुटगत गठबन्धन र शक्ति सन्तुलनका कारण सहज छैन। त्यस्तै, डा. शेखर कोईराला सुधार, संवाद र सन्तुलनलाई समेट्ने ‘ब्रिज फिगर’का रूपमा देखिएका छन्, जो पुरानो र नयाँ पुस्ताबीचको संक्रमणकालीन समन्वयका लागि अपरिहार्य हुनसक्छ। पार्टीले अहिले नेतृत्व हस्तान्तरणको विश्वसनीय रोडम्याप, संगठनको डिजिटल रूपान्तरण, गुटबन्दी नियन्त्रण, वैचारिक स्पष्टता र जेन–जी पुस्तालाई वास्तविक नेतृत्व भूमिकामा जोड्ने पाँच मूलभूत सुधार मार्ग अवलम्बन नगर्ने हो भने पार्टीको भविष्य थप अस्पष्ट हुने चेतावनी लेखमा स्पष्ट गरिएको छ। अन्ततः, तीन पुस्ताबीच—देउवा पुस्ता (अनुभव–स्थिरता), शेखर कोईराला पुस्ता (सुधार–सन्तुलन) र गगन थापा पुस्ता (आधुनिक नेतृत्व)—को रणनीतिक साझेदारी र सहकार्य सम्भव भए मात्र कांग्रेस पुनर्जीवनको मार्गमा अघि बढ्न सक्छ, अन्यथा गुटगत पुनरावृत्ति, अनुहार परिवर्तनको खेल र दिशा–अस्पष्टताले युवा पुस्तालाई काँग्रेसबाट टाढा लैजाने जोखिम उच्च बन्दै जाने देखिन्छ।
